formeel

Boven een nieuwsbericht op Nu.nl staat vandaag: 'Leeuwarden formeel voorgedragen als Culturele Hoofdstad'. Wat wil de maker van het bericht precies zeggen met dat woord formeel?

formeel betekent: 'officieel, volgens de regels' of 'netjes, plechtig'

Dat Leeuwarden formeel is voorgedragen om 'Culturele Hoofdstad' te worden, betekent dat het officieel is: de mensen die erover gaan, hebben definitief besloten om de stad voor te dragen als kandidaat (de andere kandidaat is Valetta, de hoofdstad van Malta). Ze hebben de voordracht nu keurig volgens de regels gedaan en officieel bekendgemaakt.

Als iets formeel is (bijvoorbeeld een document) of formeel gebeurt (bijvoorbeeld een benoeming), dan is of gebeurt het volgens de regels. Het kan gaan om officiële regels in bijvoorbeeld de wet, maar het kan ook gaan om regels om je op een nette manier te gedragen: nette woorden gebruiken, je netjes kleden, netjes eten, enzovoort.

• Formeel is Maarten de voorzitter, maar eigenlijk voert Debby al zijn taken uit.
• De opvang van vluchtelingen is formeel geen taak van de gemeente.
• Hans kreeg te horen dat hij zich formeel moest kleden voor de vergadering: in pak en met stropdas.
• Derhalve, thans en echter zijn voorbeelden van formeel taalgebruik.

Extra
In de Tweede Kamer wordt vaak erg formeel gesproken: er worden moeilijke woorden gebruikt, en de sprekers moeten hun zinnen soms op een afgesproken manier uitspreken. Zo moeten Kamerleden altijd via de voorzitter spreken: ze mogen iemand anders niet direct aanspreken. Het komische tv-programma Draadstaal heeft daar een grappig filmpje over gemaakt.