dinsdag 26 mei 2015

tergend

Het aantal vrouwen met een topbaan is vorig jaar iets gestegen, meldt de NOS. De Volkskrant brengt het nieuws negatiever: het aantal vrouwen met een baan aan de top stijgt "tergend traag".

tergend betekent: 'irriterend, vervelend', 'zodanig dat je ongeduldig of boos wordt'
  • Jessica likt tergend langzaam aan haar ijsje.
  • De keeper dook naar de verkeerde hoek, waarna de bal tergend langzaam over de doellijn rolde.
  • Door zijn tergende opmerkingen over mijn nieuwe T-shirt kregen we al snel ruzie.
Tergend komt van het werkwoord tergen, dat 'ergeren, irriteren', 'treiteren, proberen boos te maken' betekent. Geef de volgende vormen van dit werkwoord: de derde persoon enkelvoud van de tegenwoordige tijd, de eerste persoon meervoud van de verleden tijd, en het voltooid deelwoord.
Maak met elk van deze drie vormen een zin.

Video
Twee weken geleden ging Woordspot over epicentrum, en hadden we het over aardbevingen in Groningen. Na zo'n aardbeving is er vaak schade. In dit nieuwsitem van het RTL Nieuws wordt verteld dat het bekijken en herstellen van die schade soms tergend langzaam gaat.

dinsdag 19 mei 2015

decolleté

Youtube - RTL Nieuws
Deze dagen is de kleding van zangeres Trijntje Oosterhuis veel in het nieuws: 'Ze droeg bij de repetitie een zwarte jurk met een zeer diep decolleté' (NOS), 'Broekpak wint het van naveldiep decolleté' (Volkskrant).

decolleté betekent: 'laag uitgesneden hals in het kledingstuk van een vrouw, waardoor je een stukje van haar borsten kunt zien'

  • Het is niet zo netjes om met een diep decolleté op je werk te komen.
  • Doutzen Kroes poseerde in een witte jurk met hoge split, open rug en een subtiele inkijk in haar decolleté.
  • Haar decolleté leidde veel te veel af, waardoor niet goed naar haar toespraak werd geluisterd.

Is decolleté een de-woord of een het-woord? Aanwijzing: je zegt niet 'een diepe decolleté', maar 'een diep decolleté'.
We hebben het woord decolleté geleend uit een andere taal. Uit welke taal denk je?
Als iemands broek tijdens het bukken wat afzakt waardoor je zijn bilspleet kunt zien, wordt dat een bouwvakkersdecolleté genoemd. Kun jij bedenken waarom?

Video
Doordat er zo veel over Trijntjes decolleté wordt gesproken, is het onderwerp een echte hype geworden. Er worden zelfs T-shirts van gedrukt!

dinsdag 12 mei 2015

epicentrum

Nepal is deze week opnieuw getroffen door een zware aardbeving. Volgens Amerikaanse specialisten had de beving een kracht van 7,4 op de schaal van Richter, en lag het epicentrum op 18,5 kilometer diepte en op 68 kilometer van Namche Bazar, vlak bij de Mount Everest.

epicentrum betekent: 'plaats op het aardoppervlak van waaronder een aardbeving zich verspreidt', 'middelpunt van een aardbeving, waar de schokken en de schade het grootst zijn'
  • Het gebied direct rondom het epicentrum van de aardbeving is het moeilijkst te bereiken voor hulpverleners.
  • Dorpen in de buurt van het epicentrum zijn bijna helemaal verwoest, zegt het Rode Kruis.
  • De meeste slachtoffers zijn gevallen rond de plek waar het epicentrum lag.
Epicentrum betekent letterlijk 'in het centrum'. Epi is een woord uit het Grieks en betekent 'in', 'bij' of 'op'. Centrum is een bekend woord voor 'middelpunt' of 'om het midden gelegen gebied'. Denk bijvoorbeeld aan het centrum van een stad: het centrale gebied van een stad waar de rest van de stad omheen ligt.
Welke drie van de volgende zaken vind je in het centrum van een stad?
a. nieuwbouwwijken
b. veel winkels bij elkaar
c. stadhuis
d. restaurants en cafés
e. sportvelden

Epicentrum wordt ook weleens figuurlijk gebruikt. In een artikel over de viering van Koningsdag in de plaats Scherpenzeel stond bijvoorbeeld: "Epicentrum van alle activiteiten was als vanouds het dorpspark voor Huize Scherpenzeel." Welke betekenis heeft het woord hier?

Video
De laatste tijd zijn er ook veel aardbevingen geweest in Groningen. Lang niet zo heftig als in Nepal, maar ze zijn toch wel een probleem. Ze worden veroorzaakt door 'gaswinning'. In dit nieuwsitem van na de aardbeving van eind vorig jaar wordt er iets over verteld; het epicentrum lag toen in het plaatsje Woudbloem.