dinsdag 24 november 2015

cruciaal


"PSV speelt woensdag een cruciaal duel tegen Manchester United. Een goed resultaat is noodzakelijk om overwintering in de Champions League in eigen hand te houden", staat op de website van de Nederlandse voetbalclub.

cruciaal betekent: 'van groot belang, zó belangrijk dat een beslissing of resultaat ervan afhankelijk is, doorslaggevend'

  • Het is van cruciaal belang dat je een voldoende haalt, want anders ga je niet over.
  • De bedoeling was dat de politieagenten de mannen gezamenlijk in de val zouden lokken, maar op het cruciale moment letten ze allemaal niet goed op.
  • Als je gezond wilt blijven, is een goed eetpatroon cruciaal.
Cruciaal kan op twee manieren worden uitgesproken: als 'krusiejaal' en als 'krusjaal'. Klein onderzoekje met de klas: vraag aan jullie docenten om de zin 'Huiswerk maken is van cruciaal belang' uit te spreken (laat ze de zin zien op een briefje). Noteer steeds welke uitspraak van cruciaal gebruikt wordt. Welke uitspraak is onder jullie docenten het gebruikelijkst?
Wat is volgens jou cruciaal voor een geslaagd sinterklaasfeest? Veel pepernoten, grote cadeaus, lange gedichten, mooie surprises, de hele dag vrij?

Extra
Het ministerie van Onderwijs vindt bewegingsonderwijs cruciaal voor de lichamelijke én geestelijke ontwikkeling van kinderen. In dit filmpje wordt uitgelegd waarom. Heb jij het gevoel dat je beter kunt werken als je net gym hebt gehad? Vind je dat het ministerie te moeilijke woorden gebruikt in het filmpje? Zo ja, noem ze in een reactie hieronder, zodat we ze kunnen bespreken in volgende Woordspot-afleveringen!

dinsdag 17 november 2015

ravage


Een auto met caravan kreeg zondagmiddag rond 13.00 uur een ongeluk op de Philipsdam. De bestuurder kon zijn stuur door de storm waarschijnlijk niet meer recht houden, en toen ging het mis. De caravan viel helemaal uit elkaar en zorgde voor een grote ravage op de weg.

ravage betekent: 'enorme puinhoop/rommel, veel schade'
  • De storm heeft een grote ravage aangericht in de tuin.
  • Binnen troffen drie clubleden gisteravond een ravage aan: in de kantine en de bestuurskamer hadden de dieven alles overhoop gehaald.
  • Bij een aanrijding op de A4 is een enorme ravage ontstaan.
Ravage betekent ongeveer hetzelfde als puinhoop, troep, rotzooi en rommel, maar je gebruikt het woord meestal in een heel ernstige situatie, waarbij er veel schade is. Kies in de volgende zinnen steeds het woord dat volgens jou het best past:
- Let alsjeblieft niet op de …! Ik had helaas geen tijd meer om op te ruimen.
- Door die brand is er een enorme … ontstaan in onze flat.
- Wat hebben jullie er een … van gemaakt, zeg! Hoe kunnen we hier nu werken?
- In die winkel verkopen ze tweedehandsmeubels en andere ...

Er zijn in het Nederlands verschillende woorden die eindigen op -age: garage, bagage, ravage. Uit welke taal hebben we deze woorden overgenomen?


Extra
In de Woordspot-aflevering van vorige week hadden we het over het ongeluk met twee omvallende hijskranen in Alphen aan den Rijn. Die kranen richtten een enorme ravage aan in het centrum van de stad!


dinsdag 10 november 2015

notulen


Een paar maanden geleden gebeurde er in Alphen aan den Rijn een groot ongeluk: twee hijskranen vielen bij bouwwerkzaamheden om, boven op een aantal huizen. Op basis van e-mails en notulen van vergaderingen over de actie met de hijskranen, maakte de nieuwswebsite Cobouw vorige week een verslag van wat er voor en na het ongeluk allemaal gebeurd is.

notulen betekent: 'aantekeningen/verslag van wat er in een vergadering is besproken'


  • Paula, wil jij deze keer de notulen van ons overleg maken?
  • De vergadering begint altijd met het goedkeuren van de notulen van de vorige vergadering.
  • Ik weet zeker dat Sandra tegen heeft gestemd; kijk het maar na in de notulen!
Kun jij bedenken wat het woord notulist betekent? Zoek het eventueel op in een woordenboek, en maak een zin met het woord.
Als je de notulen van een vergadering maakt, ben je aan het notuleren. Op welk werkwoord met de algemene betekenis 'iets opschrijven' lijkt notuleren?

Video
Het maken van notulen is niet alleen handig, maar vaak ook verplicht. Voor belangrijke vergaderingen is het van groot belang dat uitspraken en beslissingen duidelijk en correct worden opgeschreven. In dit nieuwsitem wordt daarover verteld.

dinsdag 3 november 2015

mondiaal


In het nieuws: Dafne Schippers maakt kans om uitgeroepen te worden tot mondiaal atlete van het jaar.

mondiaal betekent: 'voor/in de hele wereld, wereldwijd'

  • De vluchtelingencrisis is een mondiaal probleem.
  • Voor onderwerpen als luchtvervuiling en het broeikaseffect zijn mondiale afspraken nodig.
  • Mondiaal zijn steeds meer mensen bezig met hardlopen, toerfietsen en andere sporten.
Zoek op wat het Franse woord voor wereld is. Wat valt je op?
Wat is volgens jou een belangrijk mondiaal probleem?

Video
Een populair mondiaal onderwerp is voetbal. Daar is ook een mondiale organisatie voor: de FIFA. Die organisatie was eerder dit jaar veel in het nieuws omdat er geruchten gingen over corruptie.