woensdag 24 september 2014

ingetogen


Na een 1-1-gelijkspel van de Engelse voetbalclubs Manchester City en Chelsea afgelopen weekend, stond in een nieuwsbericht: 'Lampard vierde zijn treffer ingetogen.'

ingetogen betekent: 'rustig, matig, ingehouden, zonder heel enthousiast en vrolijk te doen'

Frank Lampard voetbalde tot de zomer voor Chelsea, en speelt pas net bij Manchester City. Toen hij scoorde in de wedstrijd Manchester City-Chelsea vierde hij dat niet met veel gejuich, want dat vond hij raar om te doen tegenover zijn oude clubgenoten.

Voorbeelden
  • Die deelnemer van The Voice zong het lied heel ingetogen.
  • Ik dacht dat mijn vader uit zijn dak zou gaan van vreugde, maar hij reageerde ingetogen op het goede nieuws. 
  • Het was een mooie en ingetogen herdenkingsdienst.
Naast ingetogen bestaat ook opgetogen. Ken je dit woord? Betekent het hetzelfde als ingetogen, of juist niet?
Bespreek in groepjes in welke situaties je het best ingetogen kunt zijn.

Filmpje
Het evenement Roze Maandag in Tilburg werd dit jaar ingetogen gevierd vanwege de vliegramp in Oekraïne. Omroep Brabant maakte daar een reportage over.

vrijdag 19 september 2014

beschouwing

Deze week werden in de Tweede Kamer de Algemene Politieke Beschouwingen gehouden.

beschouwing betekent: 'bespreking, praatje of stuk tekst waarin je vertelt hoe je over iets denkt'

Tijdens de Algemene Beschouwingen geven de politici in de Tweede Kamer hun mening over de plannen van de regering. Deze plannen worden elk jaar gepresenteerd op Prinsjesdag.

Het losse woord beschouwing wordt in allerlei contexten gebruikt.
  • De arts hield voor de klas een beschouwing over gezond eten.
  • De journalist schreef een kritische beschouwing over het nieuwe tv-programma.
  • Na een beschouwing van de fouten uit het verleden, besloten we vooruit te gaan kijken.
opdrachten
1. Een bekende uitdrukking met beschouwing is ‘iets buiten beschouwing laten’. Wat betekent dat? Zoek het eventueel op in een woordenboek.
2. Beschouwing hoort bij het werkwoord beschouwen. Maak een zin met dat werkwoord.

Extra
Er zijn ook weer mensen die hun mening geven over de Algemene Beschouwingen: een beschouwing van een beschouwing dus! Het tv-programma PowNews vindt de bespreking van de regeringsplannen bijvoorbeeld erg lang duren, en noemt het ‘oersaai’.
De Algemene Beschouwingen zijn dit jaar weer oersaai.

donderdag 11 september 2014

streefcijfer

Een nieuwskop vandaag: 'Streefcijfer van 30% vrouwen aan de top bij lange na niet gehaald'.

streefcijfer betekent: 'een hoeveelheid die of een aantal dat men probeert te bereiken'

In het nieuws is bekendgemaakt dat er nog steeds te weinig vrouwen in het bestuur van bedrijven (= aan de top) werken. Het streefcijfer van de overheid is namelijk dat 30% van de mensen die daar werken een vrouw is, en dat aantal is nog lang niet gehaald.

Een streefcijfer (of streefgetal) kan een percentage zijn, maar bijvoorbeeld ook een geldbedrag of een aantal mensen.
  • Ons streefcijfer van minstens 250 bezoekers op de open dag werd makkelijk gehaald.
  • Er was vooraf een streefcijfer van € 500,-, maar de opbrengst van de rommelmarkt viel helaas tegen.
  • Het streefcijfer van 7500 banen voor mensen met een handicap moet eind 2015 zijn gerealiseerd.
  • Het opstellen van een streefcijfer kan je motiveren om nóg meer te bereiken.

In streefcijfer zit het werkwoord streven (naar), dat 'je ergens voor inspannen, je best doen om iets te bereiken' betekent.
  • Max streeft ernaar een beroemde voetballer te worden.
  • Wij streven naar een gezellige en rustige vakantie.
Opdracht
Maak een zin waarin je vertelt waarnaar jij streeft: wat wil jij graag bereiken, in het algemeen, op school, of bij een van je hobby's? Heb je ook streefcijfers?

Extra
Een absoluut hoogtepunt is het bereiken van een hoge bergtop, bijvoorbeeld op de Mount Everest. Veel bergbeklimmers streven ernaar, en zijn natuurlijk heel blij en trots als het lukt. Kijk maar naar de held in dit filmpje – en naar het mooie landschap!

donderdag 4 september 2014

inventief


Je wilt een bijzondere taart maken, maar hebt niet veel geld voor boodschappen. Dan moet je inventief zijn om er toch iets speciaals van te maken!

inventief betekent: 'goed zijn in het bedenken van oplossingen, creatieve of slimme dingen kunnen verzinnen'

Als er een probleem is en jij kunt dat op een slimme manier oplossen, dan ben je inventief  bezig. En mensen die vaak leuke, speciale dingen bedenken, kun je ook inventief noemen - net als de dingen die ze bedenken!

  • Reclamemakers zijn inventieve mensen: ze bedenken de gekste en grappigste filmpjes.
  • Als het werkstuk van jouw groepje saai lijkt te worden, kun je het best een inventief persoon vragen om even mee te denken.
  • Spammers zijn vaak heel inventief, want ze weten veel blokkeringen te omzeilen.
  • Omdat Anna inventief was, kon zij met weinig geld toch een speciale taart maken: ze hoefde alleen maar een pak bokkenpootjes en een bekertje slagroom te kopen.
  • Arme mensen hebben vaak inventieve ideeën; ze maken bijvoorbeeld een kapstok van takken uit het bos, en koken samen met de buren om geld te besparen.
Inventief komt oorspronkelijk uit het Latijn. In die oude taal betekende het woord inventum 'uitvinding'. Dat klinkt wel logisch, want uitvindingen zijn meestal handig, origineel en bedacht door slimme mensen.

Extra
Er worden nog steeds telkens nieuwe dingen bedacht. Kijk maar op deze pagina van de website Zo Zit Dat, of naar een ‘parade van Nederlandse uitvindingen’ in dit NOS-filmpje uit 2010.