controversieel

Moet er minder geld naar scholen? Wordt er een stukje van Zeeland onder water gezet of niet? Mag Mauro nu tóch in Nederland blijven? Daar zijn de politieke partijen het helemaal niet met elkaar over eens. En omdat het kabinet nu gevallen is en er nieuwe verkiezingen komen, zal de Tweede Kamer een paar van zulke moeilijke onderwerpen controversieel verklaren. Een volgend kabinet neemt er dan pas een beslissing over.

Controversieel (spreek uit: 'kon-tro-ver-zjeel') komt van controverse. Een controverse is eigenlijk een ruzie, die ontstaat omdat je het helemaal niet met elkaar eens bent.

controversieel betekent: 'omstreden, waarover heel verschillend wordt gedacht'

Er zijn nog allerlei andere omschrijvingen voor iets wat controversieel is:

• De bezuinigingen op cultuur zijn een heikel punt.
• De twistpunten in de onderhandelingen zijn nog niet opgelost.
• Links en rechts hebben een geschil over wie de crisis moet betalen.
• Binnen sommige partijen ontstaan er strubbelingen: de leden verschillen van mening.
• Zouden ze de onenigheid kunnen oplossen?

Extra
De politici hebben gelukkig niet overal ruzie over. 130 rijden op de snelweg gaat bijvoorbeeld gewoon door. En de animal cops, de 'dierenpolitie' van de PVV, worden waarschijnlijk gewone politieagenten.

Voor de jachtluipaard (cheeta) maakt die 130 niet uit. Hij kan niet harder rennen dan 120 kilometer per uur.

überhaupt

19 april is de Dag van de Duitse taal. Vind jij Duits een übercoole taal? Best kans van niet. Daar probeert de Actiegroep Duits wat tegen te doen.

Maar intussen zijn sommige Duitse woorden onmisbaar in onze taal. Je gebruikt ze zelf waarschijnlijk ook. Überhaupt bijvoorbeeld. Dat woord hebben we in het Nederlands hard nodig, want probeer het maar eens door iets anders te vervangen in deze zinnen:

• Kom jij überhaupt ooit buiten?
• Milan had überhaupt nog nooit van deo gehoord.
• Het is niet duidelijk of er überhaupt een schoolfeest komt.

Daar past haast alleen een ander Duits woord: sowieso. In het Engels is het at all. Een puur Nederlands woord past vaak niet goed.

überhaupt betekent (ongeveer): 'helemaal, eigenlijk wel, totaal, toch al'

Het woord sowieso wordt trouwens op een heleboel manieren (verkeerd) geschreven en uitgesproken, zoals zo-en-zo en sobieso, maar alleen sowieso is goed. Eigenlijk vreemd dat we daar nooit zowiezo van hebben gemaakt.

Extra
Wist je dat Duitsers je heel schattig vinden als je hun taal met een Nederlands accent spreekt? Dat was deze week in het nieuws. Deze 'koningin Beatrix' (eigenlijk een Duitse acteur) kan het je leren.

suggestief

• Mijn suggestie voor het schoolkamp: paragliden in Zwitserland!
• Wie heeft er nog suggesties voor een leuk spel?

In deze zinnen betekent suggestie 'idee, voorstel, tip': iets wat je aan anderen voorstelt oftewel suggereert.
Maar suggestie kan ook iets vagers betekenen: 'idee, indruk'. Het is dan een beeld, een gevoel of vermoeden dat ergens door wordt opgeroepen. Voorbeelden:

• Haar make-up en kleding wekken de suggestie dat ze al volwassen is. (Zo ziet ze eruit; het lijkt zo.)
• Horrorfilms zoals The Others zijn vaak niet eng door wat je ziet, maar door wat je er zelf bij bedenkt: het is allemaal suggestie. (Geluiden, wapperende gordijnen, een deur op een kier, vreemd gedrag: daardoor voelt het of er vreselijke dingen gaan gebeuren.)

Bij die laatste betekenis van suggestie hoort het woord suggestief. Dat past in zinnen zoals deze:

• Weet je dat je opmerkingen nogal suggestief zijn? (Ze roepen bijgedachten op, alsof je er meer mee bedoelt dan je letterlijk zegt.)
• In sommige landen kun je maar beter geen suggestieve kleding dragen. (Kleren die je lichaamsvormen goed laten zien, die opwindend kunnen zijn.)

suggestief betekent: 'bepaalde beelden of gedachten oproepend'

louter

• Simone haalde in de brugklas louter tienen.
• Het is vaak louter voetbal wat Studio Sport uitzendt.
• Louter goud is te zacht om er sieraden van te maken.

Heb je al geraden wat louter betekent? Als je het woord niet kent, geeft de zin vaak wel aanwijzingen voor wat het moet betekenen. Hierbij nog wat uitleg:

• Simone kreeg in de brugklas alleen maar tienen.
• Vaak is voetbal het enige wat Studio Sport uitzendt.
• Van zuiver goud kun je geen sieraden maken, omdat het te zacht is (een gouden ring is dus niet van puur goud).

louter betekent: 'puur, alleen maar, niets anders dan'

Extra
Er bestaan een heleboel synoniemen van louter. De volgende woorden betekenen (vrijwel) hetzelfde: puur, zuiver, enkel, alleen, alleen maar, slechts, uitsluitend, niets anders dan en enkel en alleen. En als je weet dat het woord rein ook 'puur' kan betekenen, begrijp je ook wat mensen bedoelen met je reinste flauwekul of je reinste bedrog.